WYBÓR OPTYKI

Nie łudź się że za 100-150zł kupisz lunetkę. Dobra lunetka jest po prostu DROGA. Na allegro można znaleźć dość spory wybór emulatorów lunetek w cenach od 30-500zł. Nie pytajcie o nie i nie kupujcie ich!! Tasco, Edenbergi, Norconie, Delty i inne Allegrowe wynalazki nie zasługują na miano optyki, ponieważ nie spełniają kryteriów powtarzalności nastawów i wytrzymałości na specyficzny odrzut wiatrówki.
Kupujcie MODELE ZNANYCH FIRM (Nikko, AGS, Simmons, Simalux, Bushnell, Weaver, Leupold, IOR itd.)

Dobry celownik ma mocną, przystosowaną do wiatrówek konstrukcję (wbrew pozorom to wiatrówki kopią bardziej niż broń ostra). I nie rozpadnie się po założeniu np. do Hatsana po 2 paczkach śrutu.

Ostrzegam Was też przed wszechobecną manią POWIĘKSZEŃ . W wysokiej klasy optyce przy powiększeniu 6 czy 10x zobaczysz bez porównania więcej i wyraźniej niż w chince przy 20 czy 32x, tu zobaczysz tylko mgłę i mleko.

tu macie przykład porządnego celownika ze średniej półki (Deben MILPRO 10x42 z boczną paralaksą i 30mm tubusem)

Dobre 6 czy 10x w zupełności wystarcza do celnego strzelania na 50m, nie mówiąc o tym że średnio zaawansowany strzelec będzie miał spory problem z utrzymaniem celu w obiektywie przy powiększeniach powyżej 18x.

Jeżeli chcesz już kupić jakiś niedrogi celownik, kup sobie coś w okolicach 4x32 do 8x40-np. NIKKO GOLD Crown CZY AGS w cenie ok. 200zł. Jeżeli masz wiatrówkę powyżej 250m/s to kup celownik BEZ zoomu. Jest szansa że dłużej pożyje.(lżejszy i mniej części w środku).

CYFERKI

Oznaczenie 3-9x40 AO to celownik o zmiennej ogniskowej (zoom), powiększeniu od 3 do 9 razy, średnica soczewki obiektywu 40mm. wyposażony w regulację paralaksy.

OKULAR

Średnica okularu (soczewka z oprawą) wynosi zazwyczaj od 35 do 45 mm. Optimum to około 39 do 41mm. Poprawna odległość oka od okularu to 3 do 4 cali (zależy od ogniskowej okularu i jest nieregulowana).
Okular powinien być miękko wykończony (gumowy pierścień)

OBIEKTYW

Do wiatrówek nadają się celowniki o obiektywie od 32-50mm. Niektóre celowniki wyposażone są w regulację obiektywu (paralaksy).

PARALAKSA

Obraz nie zawsze ogniskuje się na tym samym planie, co krzyż celowniczy. Regulując okularem można poprawić ostrość, ale rozmyje się nam krzyż. Po to wymyślono regulację paralaksy. Błąd paralaksy rozpoznajemy patrząc w celownik i obracając lekko głową , jeżeli cel nam ucieka z krzyża, to jest właśnie błąd paralaksy.

Lunetkę z regulacją paralaksy rozpoznajemy przez pierścień regulacji umieszczony na obiektywie lub w niektórych modelach jako trzecią wieżyczkę (tzw. boczna paralaksa) Lunetki wykorzystywane do FT mają specjalne boczne "koło" do regulacji- zakładane na boczne pokrętło paralaksy , pomaga ono precyzyjnie ustalić odległość od celu.

POWŁOKI

Im więcej tym lepiej, większość znanych i dobrych producentów stosuje dobrą firmową surówkę np schotta, jednak to od ilości powłok zależy efekt końcowy, tak więc w tanich lunetkach znajdziemy powłoki tylko na zewnątrz, drodzy stosują wielokrotne na wszystkich szkłach.

MECHANIKA

Celownik powinien być wykonany z twardego, lotniczego stopu duraluminiowego. Większość tych dobrych wykonana jest techniką monotube, czyli wykonana jako jeden profil.
Średnica tubusu to zazwyczaj 1 cal - 25,4mm, zdarzają się też lunetki 30mm (jak zwykle w życiu te mniej popularne są jaśniejsze i mają większy zakres regulacji)
Wieżyczki regulacyjne: muszą klikać przy obrocie i dobrze by było żeby istniała możliwość regulacji ręcznie a nie monetą (wieżyczki typu target)

REGULACJA

Kręcąc wieżyczkami ustawiamy zero oraz kompensujemy opad śrutu. Producenci lunetek oferują nam 2 rodzaje regulacji: ? MOA i 1/8 MOA

Oznacza to mówiąc prosto ile klików potrzeba aby przesunąć POI o daną odległość. Jeżeli Twoja lunetka ma regulację 1/4MOA to możemy przyjąć że jeden klik to ok. 1.8mm na dystansie 25m. (1MOA to 29mm na 100m)

CELOWNIKI DO FT

Do FT nadają się celowniki z regulacją paralaksy i bardzo dużym powiększeniem oraz niewielką głębią ostrości.
Optymalnym wyborem jest celownik o paramatrach 8-32x44 czy 10-50x60 z bocznym kołem reg paralaksy i tubusem 30mm.
Celowniki takie są dość drogie (od 1600-3600zł ) Np Deben 10-50x56, Walther 10-40x56, Tasco Custom Shop (TCS) 8-40x56 czy 10-50x56 , Big Nikko 10-50x60(ten model wymaga montaż z mikroskosem), lub budzetowy Simalux Gold 8-32x50.



CELOWNIKI UNIWERSALNE

Tu najlepiej zaopatrzyć się w coś o stałym powiększeniu lub z zoomem od 3-9x40 do 6-20x44.
Celownik powinien posiadać regulację paralaksy i wieżyczki typu target.
np tani Nikko Gold 4-12x42AO, Simmons Pro Air 6-18x44, większość Bushnelli czy bardzo porządny Leupold EFR 6.5-20x40.

CELOWNIKI TAKTYCZNE

Tu musimy uważać, np Celownik AGS ELITE Tictical za 500zł to spore nadużycie, ponieważ celowniki taktyczne to PRAWDZIWA elita ! Muszą one wytrzymać specyficzne wymagania wytrzymałościowo-temperaturowe sił specjalnych i działać niezawodnie w każdych warunkach. Od tego zależy życie użytkownika, więc nie ma tu miejsca na żadne kompromisy. Celownik taki jest piekielnie drogi (od 1000$ wzwyż), jedynym wyjątkiem są tu rumuńskie IOR, są po prostu nieprzyzwoicie tanie w stosunku do tego co oferują (solidność, wysoką jakość i rewelacyjną niemiecką optykę)

MONTAŻE (to co pomiędzy lunetą a wiatrówką )

Dzielimy na :
* jednoczęściowe
* dwuczęściowe
* z kompensacją opadu -regulowane lub stałe - lunetka po zamontowaniu jest pod niewielkim zbieżnym kątem w stosunku do osi lufy -pozwala to na wyzerowanie w lunetach o niewielkim zakresie regulacji.
* z kompensacją odrzutu tzw DAMPA- jest to montaż składający się z dwu części połączonych elastomerowymi tulejami. Tłumi drgania sprężyny i odrzut kopiących wiatrówek.

Montaże jednoczęściowe stosujemy na wiatrówkach o sporym odrzucie, dwuczęściowe nadają się do słabszych wiatrówek lub do PCP , ale- każda część powinna mieć po dwie śruby mocujące do wiatrówki i po cztery do zaciśnięcia celownika!
Kupujemy tylko firmowe Sportsmatch, BSA, BKL, HAWKE itd.

Kolega M&M zwrócił uwagę na ważny szczegół: producenci montaży podają średnicę obiektywu nie uwzględniając pierścienia reg. paralaksy, tak więc lunetka 3-9x42 wejdzie na średni montaż lecz 3-9x42 AO już raczej nie.

Jak to policzyć??? podam na przykładzie montażu średniego Sportsmatcha. (wg producenta średnica szkła obiektywu do 45mm)

Wymiar A=17mm -3mm= 14mm + połowa 1cala(w wypadku lunetki z tubusem calowym)x2 =53mm dostaliśmy max wymiar ZEWNĘTRZNY obiektywu lunetki która zmieści się na ten montaż.Ale na styk, tak więc na pewno nie wejdą zakrywki FPRIVATE "TYPE=PICT;ALT=Smile"Dla bezpieczeństwa warto odjąc jeszcze ok 5-8mm.(większy zapas mamy w wiatrówkach PCP gdzie lufa jest zamontowana parę mm poniżej szyny montażowej. W niektórych spręzynówkach np BSA czy Gamo szyna jest nałożona na korpus-znów zyskujemy parę mm)

SŁOWNICZEK

AO- Adjustable objective -regulowany obiektyw, kręcąc ustawiamy ostrość i eliminujemy błąd paralaksy.

WA -Szerokokątny obiektyw

Krzyż 30/30- najpopularniejszy rodzaj krzyża w optyce-jego nazwa wzięła się stąd
że w odległości 100m, wielkość celu pomiędzy grubymi odcinkami krzyża to 30cali czyli 76.2cm, na dystansie 50m to będzie ok. 38cm

Krzyż Mil-Dot - MILIRADIAN-DOT (1 miliradian = 3,4377 MOA)
to jeden z najbardziej złożonych krzyży w lunetach celowniczych stworzony paręnaście lat temu na użytek sił specjalnych USA.
Odległość pomiędzy dwiema kropkami w celowniku to 1cm na 10m, 5cm na 50m i 10cm na 100m) (zazwyczaj przy powiększeniu 10x) Ten typ krzyża jest przydatny w wiatrówkach i dlatego chętnie używany w zawodach FT.

POI- (point of impact) to punkt w który trafi śrut

POA- ( point of aim) miejsce w które celujesz.

MOA- (Minute of Angle) - minuta kątową = 1/60 stopnia czyli ok. 29mm na 100m