Zmiana zamka w Crosmanie 2260 na stalowy, z szyną pod optykę (ale bez możliwości zamontowania standardowej szczerbinki) zmusiła mnie do nabycia niskobudżetowej optyki na okres przejściowy, do czasu zakupu celownika optycznego z prawdziwego zdażenia. Od celownika oczekiwałem niewiele: ostrzenia już od 8 metrów z eliminacją znacznego błędu paralaksy, niedużego powiększenia i trzymania zera na bezodrzutowym karabinie CO2. Koniec końców wybór padł na Gamo 3-7x28 TV.
Dawno temu miałem już taki celownik, jednak po krótkim użytkowaniu pozbyłem się go widząc że zmiana powiększenia powoduje przemieszczanie się krzyża (początkowo podejrzewałem, że gubi zero). Nie sprawdzałem jak duża jest to zmiana, po prostu się go pozbyłem. Tym razem obiecałem sobie, że przyjżę się temu celownikowi bardzo dokładnie.
Jest to celownik z grupy sprzętu wybitnie niskobudżetowego (delikatny tubus ? cala, rachityczny montaż w komplecie), produkowany w Chinach (mimo, że sprzedaje go hiszpańska firma Gamo). Celownik nie może poszczycić się opinią niezawodnego. Sprawia wrażenie bardzo delikatnego.

Dane

Waga: 220 g
Długość: 290 mm
Średnica tubusa: ? cala (19 mm)
Montaż: wysokość 32 mm (od spodu montażu do środka lunety), długość szczęk 13 mm
Odstęp od oka: 90 - 110 mm
Jeden klik: ? MOA (deklarowane; faktyczne patrz w opisie)
Krzyż: duplex
Grubość wewnętrznych linii krzyża: 1,1 MOA (3x), 0,5 MOA (7x)
Wysokość obrazu: 69,5 cm (3x) - 30,5 cm (7x) @ 10 m
Szerokość obrazu: 87 cm (3x) - 38,5 cm (7x) @ 10 m
Odległość pomiędzy zgrubieniami krzyża: 13,5 cm (3x) - 6 cm (7x) @ 10 m

Mechanika

Pokrętła do regulacji krzyża są typowe dla niskobudrzetowych celowników - regulowane przy pomocy śrubokrętu, skrywane przez plastikowe zakrywki. Pokrętła pracują zauważalnie nieosiowo, ze zróżnicowanym oporem i różną głośnością

W celu sprawdzenia mechaniki celownika wykonano szereg doświadczeń. Przymocowano celownik do stabilnej podstawy, w odległości 8 metrów ustawiono kulochwyt z tarczą do zerowania i pomiaru opadu (do pobrania ze strony www.liga.airgun.com.pl). Na tarczy pogrubiono czarnym długopisem linie poziome i pionowe (linie znajdują się w odległości 10 mm od siebie każda). Wstepnie celownik został wyzerowany na środku tarczy, powiększenie 7x. Doświadczenie pierwsze: wartość jednego kliknięcia deklarowana a realna. Okazało się, że do przesunięcia krzyża o 20 mm trzeba przekręcić pokrętło regulacyjne o 30 kliknięć, zatem 1 klik to 0,0667 cm. Przy odległości od tarczy 8 metrów: 1 MOA = 0,232 cm, zatem 0,0667 / 0,232 = 0,2875 MOA. Różnica między wartością zmierzoną a deklarowaną jest niewielka (można powiedzieć że mieści się w granicy błędu pomiarowego), co w tym przedziale cenowym nie jest standardem. Tak mała wartość kliknięcia pozwala bardzo dokładnie wyzerować celownik.
Doświadczenie drugie: czy zmiana powiększenia powoduje zmianę położenia punktu celowania. Warunki identyczne. Wyzerowanie lunetki w środku tarczy na powiększeniu 7x, zmiana powiększenia do 3x. Wielokrotne powtórzenie doświadczenia pokazuje, że środek krzyża niestety zmienił położenie. Zmniejszając powiększenie z 7x na 3x średni punkt trafień wędruje o trzy kliknięcia w lewo. Zwiększając powiększenie - średni punkt trafień wędruje o trzy kliknięcia w prawo. Trzy kliknięcia to 2 mm na dystansie 8 metrów, co daje 6 mm na 24 metrów itd. Występująca zmiana będzie zauważalna w strzelaniu rekreacyjnym, jeśli tylko wprawiony strzelec dysponuje celnym karabinem.
Doświadczenie trzecie: ganianie krzyża po kwadracie i innych figurach geometrycznych. Wstępnie celownik wyzerowano na środek tarczy, powiększenie 7x. Należy pamiętać, że gdy wykonujemy tego typu doświadczenia sprawdzając celownik poprzez obserwację zmiany położenia krzyża, a nie zmianę ŚPT śrucin wystrzeliwanych z karabinu, regulacja w jedną stroną (np. DOWN) będzie powodowała zmianę położenia krzyża dokładnie w druga stronę (np. UP).

Duży kwadrat: przesunięcia krzyża zgodnie ze strzałkami, począwszy od czarnej kropki. Każde przesunięcie o 15 kliknięć. Rezultat: za każdym razem 15 kliknięć to dokładnie 1 cm. Regulacja w jednej płaszczyźnie nie wpływa na zmianę w drugiej płaszczyźnie. Na koniec zero wróciło dokładnie na swoje miejsce. To wielkie zaskoczenie, bowiem w tej kategorii cenowej to nie jest standard. Dla pewności dwa kolejne doświadczenia. Mały kwadrat i krzyż. W obu wypadkach przesunięcia o 30 klików, każde powoduje zmianę dokładnie o 2 cm. Zero ponownie wróciło na miejsce. Bardzo miła niespodzianka. Trzy testy, wszystkie zaliczone pozytywnie. Nawet wystąpienie błędu pomiarowego rzędu 1 mm nie może popsuć bardzo dobrego zdania na temat powtarzalności nastaw. Można kręcić do woli!
Pokrętło regulacji zoom-u chodzi ciężko, ale równo w całym zakresie ruchu. Biała kropka na tubusie oznaczająca aktualne powiększenie została namalowana nieprecyzyjnie, w obu skrajnych położeniach znaduje się nieco na prawo od cyfr 3 i 7.

Obraz

Mimo że celownik nie jest wyposażony w regulację paralaksy z prawdziwego zdarzenia, może zostać przefokusowany przez wkręcanie/wykręcanie przedniej soczewki. Nie jest to wygodny sposób, ale... odpowiednie ustawienie pozwala na uzyskanie pełnej ostrości obrazu celu i krzyża już na dystansie 7 metrów, przy maksymalnym powiekszeniu! Przy takim ustawieniu, na dystansie 8 metrów błąd paralaksy jest pomijalny. Przesuwając oko w liniach lewo-prawo i góra-dół do skrajnych pozycji, gdy obraz jeszcze nie jest zauważalnie zaciemniony, przesunięcie punktu celowania na tarczy nie zmienia się więcej niż o 1 mm w danej płaszczyźnie! Przy takim ustawieniu obiektywu, na dystansie 25 metrów obraz i krzyż są w pełni ostre tylko na minimalnym powiększeniu 3x, a błąd paralaksy wynosi około 3,5 cm.
Aby przestawić obiektyw z 8 na 25 metrów, trzeba wkręcić soczewkę o jeden pełny obrót, aby wrócić do ustawienia na 8 metrów - o jeden obrót wykręcić. Ustawienie obiektywu na 25 metrów eliminuje błąd paralaksy na tym dystansie do wielkości rzędu 4 mm. Z tak ustawionym obiektywem strzelanie na dystansie 8 metrów jest możliwe tylko na powiększeniu 3x (większe powiększenie nie daje wystarczającej głębi ostrości), a błąd paralaksy na 8 metrów wynosi około 7 mm. Możliwość ustawienia ostrości już na dystansie poniżej 10 metrów i do tego możliwość wyeliminowania istotnego błędu paralaksy to duże atuty tego celownika. Nie zaobserwowałem zmiany powiększenia na skutek kręcenia soczewką obiektywu.

Jakość obrazu celownika nie powala na kolana. Obraz jest silnie zabarwiony na niebiesko na krańcach. Występuje aberracja chromatyczna, szczególnie rzucająca się w oczy na krańcach. Z tego powodu ostre są jedynie przedmioty widziane w centrum. Wewnątrz okularu można niestety dostrzec błyszczące elementy konstrukcyjne. Jednym słowem - kiepsko...

Podsumowanie

Celownik wygląda brzydko, bardzo delikatnie, jest niestarannie wykonany. Do tego ma brzydki obraz. Nie można mu za to odmówić rewelacyjnej jak za te pieniądze mechaniki: powtarzalność nastaw czy pomijalna (w strzelaniu rekreacyjnym) zmiana położenia krzyża na skutek zmiany powiększenia to bardzo duże atuty. Także możliwość uzyskania w pełni ostrego obrazu już od 7 metrów (na maksymalnym powiększeniu) i eliminacja błędu paralaksy do wartości niesitotnych już na dystansie 8 metrów to duże zalety. Plusem jest także możliwość bardzo dokładnego ustawienia zera dzięki małej wartości pojedynczego kliknięcia. Celownik wytrzymał już kilka tysięcy strzałów na bezodrzutowym karabinku Crosman 2260. Uważam, że można bez obaw zamontować go na dowolnym karabinie pneumatycznym zasilanym CO2. Na karabiny sprężynowe, choćby te najmniej kopiące, nie polecam go z obawy o trwałość. Z kolei na PCP montowanie tak niskobudżetowego celownika mija się z celem.

Informacje opracował IP